Zły wynik holtera EKG – co to znaczy i co robić dalej?

Jeśli otrzymałeś wynik badania holterowego – tzw. holtera EKG – oznaczony jako nieprawidłowy lub z komentarzem dotyczącym zaburzeń rytmu serca, prawdopodobnie zastanawiasz się, co to naprawdę oznacza i jakie kroki podjąć dalej. Ważne jest, aby zrozumieć na czym polega badanie, a po otrzymaniu wyników zastosować się do wskazań kardiologa, ponieważ konieczne może okazać się rozszerzenie diagnostyki lub wdrożenie leczenia. 

Co oznacza „zły wynik” holtera EKG?

Badanie holterem EKG (zwykle 24- lub 48-godzinne) to ciągłe monitorowanie aktywności elektrycznej serca w codziennych warunkach [1]. Wynik określany jako „zły” lub „nieprawidłowy” oznacza, że w zapisie wykryto elementy, które odbiegają od normy – mogą to być na przykład zaburzenia rytmu, pauzy, bloki przewodzenia lub inne zmiany wymagające oceny przez kardiologa [1].

W praktyce jednak „zły wynik” nie zawsze oznacza diagnozę poważnej choroby. Należy pamiętać, że ocena zawsze zależy od kontekstu klinicznego: wieku, pojawiających się objawów (np. kołatania, zawroty głowy, omdlenia), stanu mięśnia sercowego oraz od tego, jakie dokładnie zmiany zostały wykryte [1,2].

Najczęstsze nieprawidłowości w zapisie holtera EKG

Holter EKG pozwala uchwycić nie tylko poważne zaburzenia rytmu serca, ale też drobne, często niegroźne odchylenia od normy. W praktyce większość nieprawidłowości, które pojawiają się w opisie, można podzielić na kilka głównych grup – od sporadycznych dodatkowych pobudzeń, przez epizody przyspieszonej lub zwolnionej pracy serca, aż po bardziej złożone zaburzenia przewodzenia. Każde z nich wymaga indywidualnej interpretacji przez lekarza specjalistę.

Skopiuj kod: 6GJ8WBAQ

Dodatkowe pobudzenia komorowe lub nadkomorowe – kiedy są niegroźne, a kiedy wymagają leczenia

Dodatkowe pobudzenia mięśnia sercowego, czyli tzw. ekstrasystole, mogą pochodzić z komór serca („komorowe”) lub z przedsionków („nadkomorowe”). W zapisie holtera EKG często pojawia się zapis takich pobudzeń. Nie zawsze jednak oznaczają one poważne schorzenie. Jeśli u zdrowego pacjenta pojawiają się sporadycznie pojedyncze pobudzenia, często są uznawane za wariant fizjologiczny i nie wymagają leczenia [3]. 

Z drugiej jednak strony częste pobudzenia (np. > 10 na godzinę), w charakterze bigeminii, trigeminii (każde 2-3 pobudzenie) lub innych, mogą być sygnałem do wdrożenia dalszej diagnostyki. Co więcej, jeśli występują w kontekście stwierdzonej choroby serca (np. kardiomiopatii, wad serca), to mogą mieć znaczenie prognostyczne [3]. 

Tachykardia – zbyt szybka praca serca

Tachykardia, inaczej częstoskurcz to stan, w którym akcja serca przyspiesza powyżej normy (zwykle powyżej ~100 uderzeń/min, choć zależy od wieku, kondycji i stanu ogólnego). Można ją podzielić na fizjologiczną i patologiczną [4].

Tachykardia może być:

• fizjologiczna, pojawiająca się jako następstwo stresu, wysiłku fizycznego, spożycia kofeiny lub przyjęcia określonych leków. W takich wypadkach wynik holtera EKG może wykazać przyspieszenia, które mieszczą się w granicach normy – ważne jest, czy towarzyszą temu objawy (np. duszność lub zawroty głowy) lub czy występują nieoczekiwane przyspieszenia w stanie spoczynku [4];
• patologiczna, stanowiąca częste, napadowe epizody szybkiej pracy serca w spoczynku, współistniejąca z chorobą tarczycy (głównie nadczynnością), chorobami serca lub zaburzeniami rytmu (np. migotanie przedsionków). Takie zapisy w holterze EKG wymagają pogłębionej oceny i wdrożenia leczenia [4].

Bradykardia – zbyt wolna akcja serca

Bradykardia to stan, gdy akcja serca spada poniżej normy (zwykle < 60 uderzeń/min, choć u wytrenowanych sportowców może być to całkowicie fizjologiczne) [5].

Jeżeli holter EKG wykazuje bardzo wolną akcję serca, zwłaszcza w połączeniu z objawami (np. zawroty głowy, osłabienie, omdlenia), może to sugerować tzw. dysfunkcję węzła zatokowego lub zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego, które wymagają dalszej diagnostyki [5,6].

Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ang. European Society of Cardiology, ESC), istotna bradykardia objawowa, szczególnie z pauzami przekraczającymi 3 s lub blokiem AV II/III stopnia, stanowi wskazanie do rozważenia implantacji rozrusznika serca [7]. 

Pauzy zatokowe, bloki przedsionkowo-komorowe

Pauzy (przerwy w pracy serca) oraz bloki przewodzenia (np. czasowy brak przepływu impulsu między przedsionkami a komorami) to sytuacje, które bardzo często wymagają pogłębionej diagnostyki.

Pauzy zatokowe mogą być związane ze zwiększoną aktywnością układu przywspółczulnego (np. podczas snu), ale jeśli przekraczają określony czas lub towarzyszą im objawy, mogą być niebezpieczne dla zdrowia [8].

Bloki przedsionkowo-komorowe, zwłaszcza II stopnia typu Mobitz II lub III stopnia, według standardów wymagać mogą hospitalizacji lub wszczepienia rozrusznika [8].

Migotanie lub trzepotanie przedsionków

Zarówno migotanie, jak i trzepotanie przedsionków niesie ze sobą znaczące ryzyko rozwoju m.in. udaru i niewydolności mięśnia sercowego. Może to oznaczać konieczność podjęcia leczenia – np. przeciwkrzepliwego, nakierowanego na kontrolę rytmu pracy serca (farmakologiczna lub poprzez ablację) lub częste monitorowanie za pomocą holtera EKG. 

Co robić po otrzymaniu nieprawidłowego wyniku holtera EKG?

1. Zachowaj wynik i opis badania – przydadzą się przy konsultacji kardiologicznej.
2. Konsultacja kardiologiczna – im szybciej, tym lepiej, tym bardziej, jeśli występują niepokojące objawy (np. kołatanie, zawroty głowy, omdlenia) lub badanie wykazało wyraźne zaburzenia przewodzenia lub arytmię.
3. Dalsze badania uzupełniające – w zależności od tego, co wykazał holter: echokardiografia, próba wysiłkowa, testy laboratoryjne (np. poziom hormonów tarczycy, elektrolity), być może dłuższy zapis monitoringu rytmu (np. 7-dniowy – lekarz może zaproponować wynajem holtera EKG, czyli użycie urządzenia ambulatoryjnego w trybie wynajmu na określony czas).

Czy zły wynik holtera zawsze oznacza chorobę serca?

Nie. W praktyce wiele zapisów holtera określanych jako nieprawidłowe dotyczy zmian, które u osób bez objawów i bez choroby serca mogą mieć niewielkie znaczenie kliniczne. Zatem sam zły wynik holtera EKG nie musi oznaczać konieczności wprowadzenia farmakoterapii czy inwazyjnego leczenia. Kluczowe znaczenie ma kontekst: objawy, stan układu sercowo-naczyniowego, typ i częstotliwość zaburzeń. W przypadku braku objawów i prawidłowego serca można zastosować obserwację. Z drugiej strony – jeśli zmiany są istotne (np. migotanie, blok AV, częsta tachykardia) – należy działać szybciej. Zawsze należy skonsultować wynik ze specjalistą. 

Najczęstsze pytania o nieprawidłowy wynik holtera EKG

Poniżej znajdują się najczęściej zadawane pytanie dotyczące nieprawidłowego wyniku holtera EKG. 

Co oznacza wpis „pojedyncze pobudzenia komorowe” w holterze?

Taki zapis oznacza, że w zapisie holtera stwierdzono pojedyncze impulsy pochodzące z komór serca pomiędzy normalnymi skurczami. U osoby bez objawów i bez choroby serca często nie wymagają leczenia. Jednak jeśli tych pobudzeń jest dużo albo występują grupowo lub w formie bigeminii/trigeminii, to wymagana jest dalsza ocena diagnostyczna.

Czy zły wynik holtera zawsze wymaga leczenia?

Nie wszystkie nieprawidłowości wymagają natychmiastowego leczenia. Kluczowe są: obecność lub brak objawów, stan strukturalny serca, typ i częstość zaburzeń. U wielu pacjentów wystarczy obserwacja. Natomiast jeśli występują poważne arytmie, bloki przewodzenia lub objawy – leczenie może okazać się konieczne.

Czy można mieć nieprawidłowy wynik i być zdrowym?

Tak. Przykładowo, zdrowe osoby mogą mieć w zapisie holtera pojedyncze pobudzenia komorowe lub nadkomorowe, które nie są klinicznie istotne.

Czy powinno się powtórzyć badanie holterem, jeśli wynik wyszedł zły?

W niektórych sytuacjach tak – zwłaszcza gdy objawy są sporadyczne, a standardowy monitoring (np. 24 H) nie uchwycił ich w pełni, lub gdy lekarz chce lepiej określić charakter zaburzeń rytmu (np. 7-dniowy monitoring). 

Jakie choroby może wykazać holter EKG?

Monitorowanie ambulatoryjne (holter) może pomóc wykryć m.in.:

• napady tachyarytmii (nadkomorowych lub komorowych)
• bradykardię lub bloki przewodzenia
• epizody migotania lub trzepotania przedsionków
• korelację objawów (kołatania, zawroty, omdlenia) z zaburzeniami rytmu.

Podsumowanie

Nieprawidłowy wynik holtera EKG nie zawsze musi oznaczać poważną patologię – jest jednak sygnałem, że należy przyjrzeć się bliżej pracy serca. Ważne jest: jaki typ zaburzenia wykazano, czy występują objawy, jaki jest stan mięśnia sercowego oraz jakie zalecenia podał lekarz. Jeśli monitorowanie wykazało częste pobudzenia, tachykardię czy blok przewodzenia – konieczna może być konsultacja kardiologiczna, diagnostyka uzupełniająca i być może leczenie. Jeżeli zmian jest niewiele i nie występują objawy – dalej można obserwować stan zdrowia, a być może jedynie zadbać o styl życia.

Bibliografia

1. American Heart Association (2015). Holter Monitor. [online] www.heart.org. Available at: https://www.heart.org/en/health-topics/heart-attack/diagnosing-a-heart-attack/holter-monitor.
2. Jesper Hastrup Svendsen, Andreas Goette, Dan Dobreanu, Germanas Marinskis, Philippe Mabo, Carina Blomström-Lundqvist, Conducted by the Scientific Initiative Committee, European Heart Rhythm Association, Outpatient evaluation and management of patients with ventricular premature beats or non-sustained ventricular tachycardia, EP Europace, Volume 14, Issue 2, February 2012, Pages 294–296, https://doi.org/10.1093/europace/eus009
3. Ng GA. Treating patients with ventricular ectopic beats. Heart. 2006 Nov;92(11):1707-12. doi: 10.1136/hrt.2005.067843.
4. Mayoclinic.org. (2025). Ventricular tachycardia – Diagnosis and treatment – Mayo Clinic. [online] Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ventricular-tachycardia/diagnosis-treatment/drc-20355144? [Accessed 21 Oct. 2025].
5. Sidhu S, Marine JE. Evaluating and managing bradycardia. Trends Cardiovasc Med. 2020 Jul;30(5):265-272. doi: 10.1016/j.tcm.2019.07.001. 
6. Kusumoto FM, Schoenfeld MH, Barrett C, Edgerton JR, Ellenbogen KA, Gold MR, Goldschlager NF, Hamilton RM, Joglar JA, Kim RJ, Lee R, Marine JE, McLeod CJ, Oken KR, Patton KK, Pellegrini CN, Selzman KA, Thompson A, Varosy PD. 2018 ACC/AHA/HRS Guideline on the Evaluation and Management of Patients With Bradycardia and Cardiac Conduction Delay: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines and the Heart Rhythm Society. J Am Coll Cardiol. 2019 Aug 20;74(7):e51-e156. doi: 10.1016/j.jacc.2018.10.044. Epub 2018 Nov 6. Erratum in: J Am Coll Cardiol. 2019 Aug 20;74(7):1016-1018. doi: 10.1016/j.jacc.2019.06.048. 
7. Escardio.org. (2021). 2021 ESC Guidelines on cardiac pacing and cardiac resynchronization therapy. [online] Available at: https://www.escardio.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Cardiac-Pacing-and-Cardiac-Resynchronization-Therapy#.
8. American College of Cardiology. (2017). Standards for Inpatient Electrocardiographic Monitoring – American College of Cardiology. [online] Available at: https://www.acc.org/latest-in-cardiology/ten-points-to-remember/2017/10/04/12/26/update-to-practice-standards-for-electrocardiographic-monitoring? [Accessed 21 Oct. 2025].