W artykule znajdziesz kod rabatowy na badanie Holter EKG
Nietrzymanie moczu – wstydliwy temat? Jak sobie poradzić?
Nietrzymanie moczu nie jest odrębną jednostką chorobową, a objawem wielu innych schorzeń. Chociaż dotyczy obu płci to częściej jednak dotyczy kobiet, zwłaszcza w wieku pomenopauzalnym. Niestety nadal jest to jeden z tematów tabu. Bez względu na to w jakim wieku się pojawia i której płci dotyczy to zawsze wywołuje niepotrzebne uczucie zawstydzenia, a nawet strachu i zwyczajnie odbiera radość z życia. Zupełnie nie potrzebnie, bo to problem medyczny jak każdy inny, a im dłużej zwlekamy z jego usunięciem tym większy dyskomfort w życiu i ryzyko powikłań. Czym jest nietrzymanie moczu i jak sobie z nim radzić? Zapraszamy do lektury!
- Czym jest nietrzymanie moczu?
- Jakie są przyczyny nietrzymania moczu?
- Jakie są czynniki ryzyka nietrzymania moczu?
- Jakie są typy nietrzymania moczu?
- Diagnostyka nietrzymania moczu
- Jak wygląda leczenie nietrzymania moczu?
- Kilka praktycznych wskazówek dla osób borykających się z nietrzymaniem moczu:
Czym jest nietrzymanie moczu?
Z definicji zaproponowanej przez World Health Organistaion (WHO) oraz International Continence Society (ICS) czyli brytyjską organizację charytatywną skupiającą się właśnie na problemie jakim jest nietrzymanie moczu, jest to stan w którym brak kontroli oddawania moczu i jego mimowolny wyciek przez cewkę moczową powoduje problemy higieniczne, ale i utrudnia relacje międzyludzkie (pamiętajmy, że rozkładający się mocz jest źródłem nieprzyjemnego zapachu). Szacuje się, że problem ten dotyczy niemal 423 milionów osób na świecie, chociaż specyfika problemu, jego intymny charakter i niechęć zgłaszania się z nim do lekarza powoduje, że liczby te mogą być znacznie wyższe. Warto też dodać, że ze względu na wzrost długości życia oraz starzejące się społeczeństwo, pacjentów z nietrzymaniem moczu będzie przybywać. Chociaż problem ten rzeczywiście przeważa wśród kobiet, ryzyko jego wystąpienia rośnie wraz z wiekiem to nawet 33% mężczyzn również jest nim dotkniętych.
Jakie są przyczyny nietrzymania moczu?
Przyczyn nietrzymania moczu jest bardzo wiele. Są one mniej lub bardziej poważne, ale problem nigdy nie powinien być zbagatelizowany. Zaliczymy tu np. atrofię czy zaburzenia statyki narządów układu moczowo-płciowego, wady rozwojowe, zaburzenia neurologiczne, guzy rdzenia kręgowego, stwardzenie rozsiane czy polineuropatię cukrzycową, zakażenia układu moczowo-płciowego, terapię diuretynami czy spożywanie nadmiaru płynów.
Jakie są czynniki ryzyka nietrzymania moczu?
Czynników ryzyka wystąpienia nietrzymania moczu jest wiele. Przeglądając poniższą listę warto zwrócić uwagę, że niektóre z nich należą do tych modyfikowalnych, czyli takich na które możemy wpłynąć chociażby po przez zmianę nawyków życiowych.
Skopiuj kod: 6GJ8WBAQ
Zaliczymy tu:
- płeć żeńską
- starszy wiek (problem ten dotyczy ok. 36% pacjentek w wieku reprodukcyjnym, ale aż 60% kobiet po menopauzie)
- liczne ciąże i porody (zwłaszcza płodów o dużej masie)
- otyłość
- stan po operacjach czy radioterapii miednicy mniejszej
- przewlekły kaszel
- ciężka praca fizyczna
- cukrzyca (szczególnie wieloletnia, źle kontrolowana, z rozwiniętymi powikłaniami)
- przewlekłe zaparcia
- stosowanie pewnych leków (diuretyki, leki hipotensyjne czy przeciwlękowe)
Jakie są typy nietrzymania moczu?
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu. Ta forma występuje np. podczas kaszlu, śmiechy, kichania czy ciężkiej pracy fizycznej czyli w trakcie sytuacji, którym towarzyszy wzrost ciśnienia w jamie brzusznej i mimowolny wyciek niewielkich ilosci moczu. Pacjent przed incydentem nie odczuwa zwiększonego parcia na mocz. Pacjentom nie towarzyszy jednak częstomocz w trakcie dnia jak i nocy.
- Naglące nietrzymanie moczu. W tej sytuacji wyciek moczu poprzedzony jest uczuciem silnego i gwałtownego parcia na oddanie moczu. Ponadto obserwuje się częstsze oddawanie moczu w dzień oraz w nocy (tzw. nykturia). Jest to wynik niekontrolowanych skurczów pęcherza moczowego w wyniku niestabilności lub nadmiernej pobudliwości mięśnia wypieracza.
- Nietrzymanie moczu z przepełnienia. Dotyczy 3-4% kobiet z nietrzymaniem moczu. Wynika z upośledzonej kurczliwości mięśnia mięśnia wypieracza. Do popuszczania małych ilości moczu dochodzi kiedy pęcherz jest przepełniony., a gwałtowny wzrost ciśnienia w jamie brzusznej nasila wypływ moczu. Taka sytuacja ma miejsce w przebiegu np. stwardnienia rozsianego, polineuropatii cukrzycowej czy polekowo lub pooperacyjnie.
- Mieszane nietrzymanie moczu. Łączy w sobie wysiłkowe i naglące nietrzymanie moczu.
- Nietrzymanie moczu z przyczyn poza zwieraczowych. Do oddania moczu dochodzi np. przez przetokę z ominięciem sprawnego mechanizmu i cewki moczowej. Może być to skutek uboczny radioterapii, nacieku nowotworowego czy powikłanie zabiegów ginekologicznych.
- Przejściowe nietrzymanie moczu. Może towarzyszyć stanom zapalnym układu moczowego, napadom padaczkowym, spożywaniu nadmiaru płynów czy przyjmowaniu niektórych leków.
Warto dodać, że nietrzymanie moczu u mężczyzn jest często powikłaniem leczenia radykalnego z powodu raka stercza. Zarówno operacja radykalna całkowitego wycięcia gruczołu krokowego oraz radykalne leczenie opierające się na radioterapii może powikłać się nietrzymaniem moczu o różnym nasileniu.
Diagnostyka nietrzymania moczu
Po pierwsze przełam wstyd i idź do lekarza! Nietrzymanie moczu jest dolegliwością, którą trzeba leczyć. Nie jest to powód do wyśmiewania czy wycofywania się z życia społecznego. Istotą rozpoznania problemu i wdrożenia dalszego postępowania jest dokładny wywiad z pacjentem oraz badanie przedmiotowe. W dalszej kolejności wykonywane są badanie ginekologiczne razem z „próbą kaszlową”, USG jamy brzusznej i miednicy, badanie ogóle moczu czy test podpaskowy. Badaniem wykonywanym zwykle w ostatniej kolejności z uwagi, ze jest ono bardziej inwazyjne jest tzw. badanie urodynamczne. Przydatne mogą być też tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny narządów miednicy mniejszej.
Jak wygląda leczenie nietrzymania moczu?
- Leczenie zachowawcze. Jest to pierwszy etap w terapii nietrzymania moczu, Nie spowoduje oni całkowitego zniknięcia problemu, ale pozwoli na zmniejszenie ilości epizodów nietrzymania moczu. Pacjent powinien unikać nadmiernej ilości płynów, w tym tych moczopędnych czyli zawierających kofeinę czy alkohol. Zaleca się zaprzestanie palenia tytoniu oraz redukcję masy ciała u pacjentów z nadwagą czy otyłością. Warto rozpocząć treningi pęcherza moczowego oraz treningi mięśni dna miednicy, ale pod fachowym okiem osoby specjalizującej się w rehabilitacji uroginekologicznej. Warto również rozważyć założenie tzw. pessara, czyli specjalnego pierścienia w sytuacjach kiedy pacjent nie zgadza się na leczenie operacyjne lub czas oczekiwania na zabieg jest długi.
- Farmakoterapia. W leczeniu nietrzymania moczu stosuje się leki z różnych grup. Lekarz dobiera je w zależności do przyczyny i rodzaju nietrzymania moczu.
- Leczenie zabiegowe. Wśród możliwości zabiegowych również można wyróżnić kilak typów zabiegów, dobieranych personalnie w zależności od rodzaju nietrzymania moczu, jego przyczyn czy wieku pacjenta. Co ciekawe, w leczeniu zaburzeń nietrzymania moczu zastosowanie może mieć toksyna botulinowa potocznie nazywana „botoksem”. Pamętajmy jednak, że choć rzadko to każdy zabieg operacyjny obarczony jest pewną grupa powikłań. W przypadku zabiegów związanych z leczeniem nietrzymania moczu zaliczymy: uszkodzenia pęcherza moczowego czy dróg moczowych, krwiaki, zakażenia czy przetoki.
Kilka praktycznych wskazówek dla osób borykających się z nietrzymaniem moczu:
- Dbaj o higienę. Stosuj przeznaczone w tych celach wkładki, podpaski czy pielucho majtki, które mają większą chłonność i często też neutralizują zapach rozkładającego się moczu. Pamiętajmy jednak o ich systematycznej wymianie gdyż rozkładający się mocz jest nie tylko świetną pożywka dla bakterii, ale może tez powodować nieprzyjemne odparzenia.
- W trakcie mikcji nie przyspieszaj na siłę strumienia moczu, ani nie przerywaj go.
- Ogranicz ilość płynów przed snem oraz produkty zawierające kofeinę czy teinę., ze względu na ich moczopędne działanie.
- Nie dopuszczaj do zaparć, a jeśli się już pojawią zwalczaj je.
- Ćwicz mięśnie dna miednicy.
- Postaraj się zredukować masę ciała.
—
Bibliografia:
- Położnictwo i ginekologia. Grzegorz Bręborowicz. Wydanie II. PZWL.2015.
- Nietrzymanie moczu. Rechberger T,. Rechberger E. Medycyna po dyplomie 2018;4
- Nietrzymanie moczu – wstydliwy kłopot. Ale jest na to rada!, dr Anna Kopiczko, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Warszawa 2018
- Profilaktyka nietrzymania moczu u młodych kobiet, dr Anna Kopiczko, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Warszawa 2018
- Raport „Pacjent z NTM w systemie opieki zdrowotnej 2020”, Stowarzyszenie Osób z NTM „UroConti”, Warszawa 2020
- https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/nie-tylko-kobiecy-problem
- Położnictwo i ginekologia. Grzegorz Bręborowicz. Wydanie II. PZWL.2015.
- Nietrzymanie moczu. Rechberger T,. Rechberger E. Medycyna po dyplomie 2018;4
O autorze
Zespół Holterdodomu.pl
Jesteśmy zespołem ekspertów tworzących HolterDoDomu.pl – platformę, która powstała z pasji do nowoczesnej diagnostyki i zdrowia. Nasze artykuły, porady i analizy opracowujemy wspólnie. Dzięki tej współpracy dostarczamy naszym czytelnikom rzetelne i praktyczne informacje, które pomagają lepiej zrozumieć znaczenie monitorowania zdrowia w domowych warunkach.
