W artykule znajdziesz kod rabatowy na badanie Holter EKG

Szacuje się, że nawet 10% polskiego społeczeństwa zmaga się z chorobą wrzodową. Śmiało można stwierdzić, że jest to najczęstsza dolegliwość ze strony układu pokarmowego. Wrzody mogą się lokalizować w żołądku i dwunastnicy ale nawet u 10% chorych występują w obu tych lokalizacjach. Najczęściej wykrywane są między 25-55 rokiem życia. Co ciekawe, o ile wrzody żołądka z taką samą częstotliwością występują wśród kobiet jak i mężczyzn, to wrzody dwunastnicy są niemal 3-krotnie częstsze wśród płci męskiej.

Czym właściwie są wrzody żołądka i dwunastnicy?

Choroba wrzodowa zarówno żołądka jak i dwunastnicy charakteryzuje się cyklicznym pojawianiem się wrzodów trawiennych w tych narządach. Sam wrzód trawienny jest ograniczonym ubytkiem w błonie śluzowej, z towarzyszącym mu naciekiem zapalnym i martwicą skrzepową w otoczeniu. Wrzody najczęściej lokalizują się na przedniej ścianie opuszki dwunastnicy oraz wzdłuż krzywizny mniejszej żołdaka.

Jakie są przyczyny wrzodów żołądka i dwunastnicy?

Do najczęstszych przyczyn powodujących chorobę wrzodową należą przede wszystkim zakażenie Helicobacter pylori. Zakażenie tą bakteria odpowiada za powstawanie niemal 70% wrzodów żołądka i aż 75-90% wrzodów dwunastnicy!

Drugą częstą przyczyną jest stosowanie leków z grupy niesteroidowych leków przeciw zapalnych (NLPZ). Są to chociażby leki zawierające ibuprofen, ketoprofen czy diclofenac. Co prawda część z tych leków dostępna jest na receptę, ale ogromną ilość można kupić bez recepty, w aptekach, sklepach czy stacjach benzynowych co szczególnie sprzyja ich nadużywaniu. Warto również zwrócić uwagę, że preparaty handlowe zawierające tę samą substancję czynną mogą występować na rynku pod szeregiem różnych nazw, co równie często sprzyja nadużyciu danej substancji. Mogą one powodować wrzody u niemal 25% pacjentów przyjmujących leki z tej grupy. Ryzyko uszkodzenia błony śluzowej przez NLPZ rośnie wraz z wiekiem oraz w sytuacji kiedy pacjent równocześnie zażywa leki z grupy steroidów.

Skopiuj kod: 6GJ8WBAQ

Do innych możliwych, chociaż rzadszych przyczyn należą:

  • zespół Zollingera-Ellisona
  • choroba Leśniowskiego-Crohna
  • mastocytoza układowa
  • zespół rakowiaka
  • gastrinoma
  • infekcje HSV czy CMV,
  • sarkoidoza
  • rozległe oparzenia oraz leczenie, szczególnie w oddziałach OIT (tzw. wrzód stresowy Curlinga)

Co ciekawe, grupa krwi 0 oraz palenie tytoniu mogą sprzyjać rozwojowi choroby jak i wywoływać zaostrzenia. Natomiast, uważa się, że czynniki takie jak alkohol, ostre przyprawy, nie wpływają na powstawanie wrzodów trawiennych, jednak mogą powodować objawy dyspeptyczne i zaostrzać chorobę.

Objawy – czyli jak bolą wrzody żołądka i dwunastnicy?

Zdania w tej kwestii są nieco podzielone. Typowy dla choroby wrzodowej jest ból lub dyskomfort w nadbrzuszu, któremu mogą towarzyszyć nudności i wymioty. Uważa się jednak, że między wrzodami żołądka i dwunastnicy istnieje pewna subtelna różnica. Mianowicie, w przypadku wrzodów dwunastnicy ból pojawia się na czczo/kilak godzin po posiłku, a samo przyjęcie posiłku łagodzi objawy. Natomiast, w przypadku wrzodów żołądka ból pojawia się w trakcie lub krótko po posiłku.

Pewna grupa chorych, może nie reprezentować żadnych objawów, a pierwszym symptomem może być krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego czy perforacja wrzodu, będące równocześnie powikłaniem choroby. Obie te sytuacje stanowią zagrożenie dla życia i wymagają pilnej interwenci lekarskiej.

Jak wykryć wrzody żołądka i dwunastnicy?

Podstawę diagnostyki stanowi endoskopia górnego odcinak przewodu pokarmowego. Podczas gastroskopii, można nie tylko uwidocznić przewód pokarmowy, ale i pobrać wycinki do badań chociażby pod katem zakażenia H.pylori. Ponadto w przypadku wrzodów żołądka, pobranie wycinków szczególnie z brzegów owrzodzenia jest obligatoryjne. Ma to na celu wykrycie ewentualnych zmian złośliwych. Nie ma takiej konieczności jeśli chodzi o wrzody dwunastnicy.

W przypadku podejrzenia perforacji przewodu pokarmowego dodatkowo należy wykonać zdjęcie RTG jamy brzusznej na stojąco.

Jak wygląda leczenie wrzodów?

Przede wszystkim należy wyeliminować czynnik sprawcze. Eradykacja H.pylori i ograniczenie stosowania NLPZ to podstawa. Pacjentom zaleca się stosowanie tzw. leków zobojętniających. Leczenie operacyjne ma zastosowanie głównie w sytuacji wystąpienia powikłań np. perforacji czy krwawienia.

A co z dietą w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy?

Pacjentom zaleca się ograniczenie produktów, które wzmagają wydzielanie soku żołądkowego. Należy ograniczyć: kawę, herbatę, alkohol, soki owocowe i warzywne, szczególnie z kwaśnych owoców, ostre przyprawy, produkty marynowane.

Zalecane są mleko, chude mięso, sery, czy jajka korzystnie wpływające na neutralizację kwasu solnego.

Kilka słów o Helicobacter pylori…

H. pylori należy do bakterii z grupy Gram- ujemnych. Kolonizuje przede wszystkim część przedodźwiernikową żołądka. O ile niskie pH panujące w żołądku powinno stanowić mechanizm obronny i prowadzić do eliminacji wszelakich drobnoustrojów, to w tym przypadku tak się jednak nie dzieje. Bakteria to wydziela ureazę, która rozkłada mocznik z wytwarzaniem jonów amonowych co prowadzi do neutralizacja kwasu solnego. Dzięki temuz powodzeniem może ona bytować w naszym organizmie.

Na całym świecie zakażonych H.pylori może być nawet 60% osób. Zakażenie przenosi się drogą pokarmową, najczęściej dochodzi do niego w dzieciństwie.

Jakie są objawy zakażenia H. pylori?

Początkowo H. pylori wywołuje ostre zapalenie części przedodźwiernikowej żołądka, a po kilku tygodniach zapalenie to przechodzi w przewlekłe. U większości osób nie daje ono symptomów, ewentualnie powoduje objawy dyspeptyczne.

Należy jednak pamiętać, ze H. pylori przyczynia się do rozwoju: wrzodów, nowotworów żołądka w tym chłoniaka typu MALT, niedokrwistości z niedoboru żelaza czy witaminy B12 czy zespołu rozrostu bakteryjnego, a każda z tych jednostek chorobowych może dawać typowe dla niej objawy.

Jak wygląda diagnostyka H.pylori?

W diagnostyce H.pylori zastosowanie mają:

  1. Metody inwazyjne do których zaliczymy: test urazowy oraz badanie histologiczne, które wymagają wykonania gastroskopii oraz pobrania wycinków. Możliwa jest również hodowla bakterii.
  2. Metody nieinwazyjne obejmujące: test oddechowy, test wykrywające antygeny bakteryjne oraz badanie przeciwciał. Należy jednak pamiętać, że przeciwciała mogą występować jeszcze długo bo zakończeniu leczenia eradykacyjnego, dlatego to badanie nie odpowie nam na pytanie czy zakażenie jest aktualne i czy zastosowane leczenie jest skuteczne.

Jak wygląda eradykacja H.pylori?

Istnieje kilka schematów leczenia zakażenia tą bakterią. W Polsce preferowanym schematem jest tzw. „terapia poczwórna z bizmutem”. Polega ona na stosowaniu przez 14 dni: leków z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP), soli bizmutu oraz dwóch antybiotyków: metronidazolu i tetracykliny. Oceny leczeni dokonuje się po 4 tygodniach. Jeśli zastosowane leczenie jest nieskuteczne, to należy je powtórzyć, ale z zastosowaniem innego schematu.

Bibliografia:

  • https://lepolek.pl/artykul/choroba-wrzodowa-zoladka-i-dwunastnicy/383
  • https://lepolek.pl/artykul/zakazenie-helicobacter-pylori/380
  • https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.6.
  • https://www.wapteka.pl/blog/artykul/dieta-wrzodowa-jakie-sa-zasady-i-co-mozna-jesc-kiedy-nalezy-stosowac-diete-wrzodowa

Podobne wpisy